Wereldtijd

Ieder verlangt naar verbondenheid: je hoort bij je familie, gemeenschap, volk of natie. Maar er is dan ook altijd iemand die er níét bij hoort: de vreemdeling. Is dit schema van us and them vandaag de dag nog wel houdbaar? In Wereldtijd laat Laurens ten Kate zien dat de balans tussen het vertrouwde en het vreemde in onze tijd steeds meer onder druk komt te staan, maar dat de verstoring van die balans oude wortels heeft, die ons duizenden jaren terug in de tijd voeren. Hoe ziet een wereld eruit waarin de vreemdeling niet langer een uitzondering is, maar de regel? Een wereld waarin we allemaal vreemdelingen zijn geworden, voor elkaar én voor onszelf? Moeten we zo’n wereld toejuichen of bestrijden? We hebben helemaalniet de luxe van een dergelijke keuze, stelt Ten Kate. De vreemdeling laat zich niet wegsturen en blijft aandringen: ga met mij een band aan, ook al hebben we helemaal geen band. In dit essay worden de mogelijkheden van zo’n ‘band zonder band’ verkend, in dialoog met denkers, dichters en kunstenaars: van Augustinus, Friedrich Nietzsche, Hannah Arendt en Jacques Derrida tot Caravaggio, Emily Dickinson en Herman Finkers. Hoe luisteren zij naar de vraag van de vreemdeling? Laurens ten Kate (1958) bekleedt de leerstoel Vrijzinnige religiositeit en humanisme aan de Universiteit voor Humanistiek. Zijn onderzoek richt zich op nieuwe betekenissen van vrijzinnig denken in relatie met thema’s als de grenzen van de vrijheid, verbondenheid onder druk, en de samenhang tussen verbeelding en zingeving. Van hem verscheen onder andere De vreemde vrijheid. Nieuwe betekenissen van vrijzinnigheid en humanisme in de 21ste eeuw (2016).